สำนักงานประกันสังคม (สปส.) ได้ออกมาชี้แจงถึงสาเหตุของการเรียกคืนเงินจากผู้ประกันตนตามมาตรา 40 ที่ได้รับเงินเยียวยาในช่วงวิกฤตโควิด-19 โดยระบุว่าเป็นผลมาจากการตรวจสอบย้อนหลังหลังจากสิ้นสุดโครงการ ซึ่งพบว่ามีผู้ประกันตนบางรายได้รับสิทธิซ้ำซ้อนและได้รับเงินเกินกว่าสิทธิที่พึงได้
นางนิยดา เสนีย์มโนมัย โฆษกสำนักงานประกันสังคม ได้อธิบายว่า การจ่ายเงินเยียวยาให้แก่ผู้ประกันตนนั้นต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่ได้รับการอนุมัติจากรัฐบาล โดยมีหลักเกณฑ์สำคัญที่ใช้ในการพิจารณา ได้แก่ สถานะความเป็นผู้ประกันตนในช่วงที่มีการอนุมัติโครงการ พื้นที่ที่ประกอบอาชีพหรือพักอาศัยต้องอยู่ในพื้นที่สีแดงตามประกาศของรัฐ ซึ่งมีทั้งหมด 29 จังหวัด และการจ่ายเงินสมทบต้องอยู่ในช่วงระยะเวลาตามที่กำหนดไว้ในโครงการ
ในช่วงที่มีการดำเนินโครงการเยียวยา สำนักงานประกันสังคมได้เร่งจ่ายเงินเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนให้แก่ผู้ประกันตนโดยเร็วที่สุด อย่างไรก็ตาม เนื่องจากเงื่อนไขการได้รับสิทธิมีความซับซ้อน ประกอบกับจำนวนผู้ประกันตนมาตรา 40 ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจาก 3.6 ล้านคน เป็น 9.6 ล้านคน ทำให้จำเป็นต้องใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการประมวลผลและตรวจสอบสิทธิ เพื่อให้สามารถโอนเงินเข้าบัญชีธนาคารของผู้ประกันตนได้อย่างรวดเร็ว
การตรวจสอบและการเรียกคืนเงิน
เมื่อสิ้นสุดโครงการเยียวยา สำนักงานประกันสังคมมีหน้าที่ต้องตรวจสอบและรายงานผลการดำเนินงานต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากงบประมาณที่ใช้ในโครงการนี้มาจากโครงการเงินกู้ของรัฐบาล จากการสอบทานข้อมูลอย่างละเอียด พบว่ามีการจ่ายเงินเกินสิทธิให้กับผู้ประกันตนบางราย อันเป็นผลมาจากความซับซ้อนของเงื่อนไขการเกิดสิทธิ
สำนักงานประกันสังคมจึงจำเป็นต้องเรียกคืนเงินจากผู้ที่ได้รับเงินเกินสิทธิ อย่างไรก็ตาม เพื่อเป็นการบรรเทาภาระของผู้ประกันตน ทางสำนักงานได้เสนอทางเลือกในการชำระคืนเงิน โดยผู้ประกันตนสามารถเลือกชำระคืนเงินทั้งหมดในคราวเดียว หรือขอผ่อนชำระเป็นรายงวดได้ หากไม่สามารถชำระคืนได้ทั้งหมดในครั้งเดียว
ทั้งนี้ ผู้ประกันตนที่ได้รับจดหมายแจ้งให้คืนเงิน สามารถติดต่อสำนักงานประกันสังคมในพื้นที่ จังหวัด หรือสาขาที่รับผิดชอบ เพื่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและดำเนินการตามขั้นตอนที่กำหนดต่อไป โดยทางสำนักงานประกันสังคมพร้อมให้คำแนะนำและช่วยเหลือเพื่อให้การคืนเงินเป็นไปอย่างเหมาะสมและไม่สร้างภาระเกินควรแก่ผู้ประกันตน
การดำเนินการนี้แสดงให้เห็นถึงความพยายามของสำนักงานประกันสังคมในการบริหารจัดการเงินงบประมาณอย่างรอบคอบและโปร่งใส ขณะเดียวกันก็คำนึงถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับผู้ประกันตน โดยการเสนอทางเลือกในการชำระคืนเงินที่ยืดหยุ่น เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมทั้งต่อรัฐและประชาชนในระยะยาว
