วงการสังคมและวรรณกรรมไทยต้องสูญเสียบุคคลสำคัญอีกท่านหนึ่ง เมื่อ นายประชา หุตานุวัตร นักคิด นักเขียน และนักกิจกรรมเพื่อสังคมผู้มีชื่อเสียง ได้จากไปอย่างสงบด้วยวัย 70 ปี เมื่อช่วงสายของวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 หลังจากต่อสู้กับโรคมะเร็งลำไส้มาระยะหนึ่ง
นายประชาเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านพุทธศาสนาและการประยุกต์ใช้หลักธรรมเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม ตลอดชีวิตของท่านได้อุทิศตนเพื่อการพัฒนาสังคมและจิตวิญญาณของผู้คน ผ่านงานเขียน การบรรยาย และกิจกรรมทางสังคมมากมาย
ครอบครัวของท่านได้แจ้งว่า จะมีการจัดพิธีรดน้ำศพและสวดพระอภิธรรม ณ วัดทองนพคุณ เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร ในวันที่ 14 พฤษภาคม และจะมีพิธีฌาปนกิจในวันที่ 20 พฤษภาคม ณ วัดปลักไม้ลาย อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม
จากนักเคลื่อนไหวรุ่นเยาว์สู่นักคิดผู้ทรงอิทธิพล
นายประชาเริ่มต้นเส้นทางการเคลื่อนไหวทางสังคมตั้งแต่ยังเป็นเพียงนักเรียน โดยเข้าร่วมกับกลุ่มยุวชนสยาม แม้ในช่วงแรกท่านจะมีแนวคิดแบบมาร์กซิสต์ แต่ภายหลังได้หันมาสนใจแนวทางอหิงสาและพุทธศาสนา จนกลายเป็นสมาชิกคนสำคัญของกลุ่มที่เคลื่อนไหวทางสังคมด้วยแนวทางสันติวิธี
ในช่วงที่อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ท่านได้ใช้นามว่า “พระประชา ปสนฺนธมฺโม” และได้มีโอกาสเป็นลูกศิษย์ใกล้ชิดของพระธรรมโกศาจารย์ หรือพุทธทาสภิกขุ ผู้เป็นปราชญ์ทางพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงระดับโลก นายประชาได้สัมภาษณ์และเรียบเรียงอัตชีวประวัติของท่านพุทธทาส ซึ่งต่อมาได้ตีพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ “เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา” อันเป็นผลงานที่ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวาง
ตลอดระยะเวลาหลายทศวรรษที่ผ่านมา นายประชาได้อุทิศตนในฐานะอาจารย์และวิทยากร ถ่ายทอดความรู้และแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาจิตใจควบคู่ไปกับการเปลี่ยนแปลงสังคมภายนอก ท่านได้เขียนหนังสือและบทความมากมายที่นำเสนอมุมมองใหม่ๆ ในการประยุกต์ใช้หลักพุทธศาสนาเพื่อแก้ไขปัญหาสังคมร่วมสมัย
การจากไปของนายประชา หุตานุวัตร นับเป็นการสูญเสียครั้งสำคัญของวงการความคิดและวรรณกรรมไทย แต่มรดกทางปัญญาที่ท่านทิ้งไว้จะยังคงเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้คนรุ่นหลังในการสร้างสรรค์สังคมที่ดีงามต่อไป
